Standardy Ochrony Małoletnich w Centrum edukacyjnym Edustrefa

Rozdział I – Cel standardów i postanowienia ogólne

§ 1

Cel wprowadzenia standardów

Celem wprowadzenia niniejszych Standardów jest zapewnienie bezpieczeństwa i ochrony małoletnich przed zagrożeniami przestępczości na tle seksualnym oraz innymi formami przemocy. Podstawą wprowadzenia Standardów jest ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich [Dz.U.2024.560 t.j. z dnia 2024.04.12]

§ 2

Postanowienia ogólne

Na potrzeby niniejszego dokumentu przyjęto następujące definicje:

1. Małoletni, Dziecko – oznacza każdą osobę poniżej 18 roku życia;
2. Personel, Pracownik – osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej w Edustrefie, w tym m.in. wolontariusz, praktykant, stażysta;
3. Placówka – Centrum Edukacyjne Edustrefa
4. Koordynator – osoba odpowiedzialna za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających Małoletniemu i udzielenie mu wsparcia, a także sprawująca nadzór nad realizacją Standardów w Placówce;
5. Krzywdzenie Dziecka – każda forma naruszenia integralności psychofizycznej Dziecka, w szczególności popełnienie przestępstwa na jego szkodę, stosowanie wobec niego przemocy, w tym Przemocy fizycznej, Przemocy emocjonalnej lub Przemocy seksualnej, Zaniedbanie potrzeb Dziecka, inna forma krzywdzenia niebędąca przestępstwem np. dyskryminacja;
6. Przemoc fizyczna – oznacza w szczególności celowe fizyczne krzywdzenie Dziecka i obejmuje m.in. wszelkie zachowania, w których użyta jest siła fizyczna i które mają na celu spowodowanie pewnego stopnia bólu lub dyskomfortu, nawet niewielkiego, w tym m.in. bicie ręką lub narzędziem, uderzanie, kopanie, potrząsanie, rzucanie, drapanie, szczypanie, gryzienie, przypalenie lub łamanie kości; Skutkiem przemocy fizycznej mogą być złamania, siniaki, rany cięte, poparzenia, obrażenia wewnętrzne;
7. Zaniedbanie - brak zapewnienia Dziecku podstawowych potrzeb takich jak jedzenie, ubranie, higiena, nadzór lub schronienie, co może skutkować poważnym uszczerbkiem na zdrowiu lub w rozwoju Dziecka; Zaniedbanie obejmuje również brak ochrony Dziecka przed narażeniem na niebezpieczeństwo;
8. Przemoc seksualna lub wykorzystywanie seksualne - angażowanie Dziecka w aktywność seksualną przez osobę dorosłą; Obejmuje m.in. następujące zachowania: dotykanie miejsc intymnych, podglądanie angażowanie Dziecka w tworzenie obrazów seksualnych, zmuszanie Dziecka do oglądania obrazów o charakterze seksualnym lub oglądania czynności seksualnych, wysyłanie wiadomości lub zdjęć o charakterze seksualnym, zachęcanie Dziecka do zachowania w sposób nieodpowiedni pod względem seksualnym, uwodzenie Dziecka w celu przygotowania go do wykorzystania poprzez zdobycie jego zaufania (w tym za pośrednictwem mediów społecznościowych), sugestie lub żądania o charakterze seksualnym, prośby o przysługi seksualne, werbalne lub fizyczne zachowania lub gesty, które są lub mogą być racjonalnie postrzegane jako obraźliwe lub upokarzające, żarty z podtekstem seksualnym lub komentowanie wyglądu lub ubioru Dziecka w sposób seksualny; Przemoc seksualna lub wykorzystywanie seksualne obejmuje także wskazane powyżej nieakceptowalne i niepożądane zachowania i praktyki o charakterze seksualnym realizowane przez Małoletniego w stosunku do innego Małoletniego;
9. Przemoc emocjonalna - każdy akt powodujący naruszenie godności osobistej Dziecka, ukierunkowany na wyrządzenie krzywdy, tj. m.in. poniżanie, krytykowanie, wyśmiewanie, upokarzanie, ośmieszanie Dziecka, brak odpowiedniego wsparcia i uwagi, powodujące obniżenie jego poczucia wartości, celowe mówienie Dziecku, że jest bezwartościowe, niekochane, nieodpowiednie, a także zastraszanie - w tym zastraszanie w Internecie poprzez sieci społecznościowe, gry online lub telefony komórkowe;
10. Standardy – Standardy ochrony małoletnich obowiązujące Placówce, tj. niniejszy dokument.

Rozdział II – rekrutacja Personelu i zasady bezpiecznych relacji

§ 3

Zasady rekrutacji Personelu pracującego z Małoletnimi

1. Placówka przed zawarciem umowy z osobą, która ma zostać dopuszczona do pracy z Dziećmi lub przed dopuszczeniem Pracownika do pracy z Dziećmi dokonuje weryfikacji niekaralności takiej osoby lub takiego Pracownika w następujący sposób:

- uzyskuje informacje, czy dane określonej osoby nie zostały zamieszczone w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym z dostępem ograniczonym lub w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze;

- pobiera od danej osoby informację o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2023 r. poz. 1939), lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego [dotyczy obcokrajowców, którzy pobierają również stosowną informację z rejestru karnego państwa obywatelstwa];

- pobiera od tej osoby oświadczenie o krajach zamieszkania w ciągu ostatnich 20 lat, innych niż Rzeczypospolita Polska i państwo obywatelstwa [państwo obywatelstwa - dotyczy obcokrajowców], składane pod rygorem odpowiedzialności karnej; Za kraj zamieszkania uważa się kraj, w którym osoba przebywała dłużej niż 3 miesiące; wzór oświadczenia stanowi Załącznik nr 1 do Standardów;

- w przypadku obcokrajowców oraz osób, które w ciągu ostatnich 20 lat zamieszkiwały w krajach innych niż Rzeczypospolita Polska - pobiera informację o niekaralności pobraną z rejestrów karnych państw wskazanych w oświadczeniu, o którym mowa w punkcie c);

- w przypadku, gdy kraj wskazany w oświadczeniu, o którym mowa w punkcie c) nie prowadzi rejestru karnego lub nie wydaje z niego informacji pobiera oświadczenie o niekaralności, składane pod rygorem odpowiedzialności karnej; wzór oświadczenia stanowi Załącznik nr 2 do Standardów.

1. Weryfikację opisaną w ust. 1 przeprowadza się także w stosunku do Pracowników skierowanych do pracy z Dziećmi od dnia wejścia w życie niniejszych Standardów, nawet jeżeli umowa łącząca tych Pracowników z Placówką została zawarta przed wejściem w życie niniejszych Standardów.
2. Weryfikacja niekaralności odbywa się jednokrotnie, tj. przed skierowaniem danej osoby do pracy z Dziećmi i nie jest ponawiana, chyba że co innego wynika z przepisów prawa.

§ 4

Zasady bezpiecznych relacji Personelu z Dziećmi

1. Pracownik wyznaczony do pracy z Dziećmi jest zawsze obecny w czasie i miejscu prowadzenia zajęć edukacyjnych z Dziećmi i sprawuje nad nimi bezpośredni nadzór.
2. Pracownik rozpoczynający pracę z Dziećmi przedstawia się im oraz informuje w jakiej roli/funkcji występuje.
3. Każde działanie realizowane przez Pracownika wobec Dziecka powinno być kierowane najlepszym interesem Dziecka.
4. Pracownik traktuje każde Dziecko z szacunkiem i cierpliwością, rozumie, że Dzieci potrzebują czasu i uwagi, aby pojąć umiejętności przekazywane w trakcie zajęć edukacyjnych, a czas potrzebny do opanowania nowych umiejętności może być różny dla każdego Dziecka.
5. Pracownikowi nie wolno pozostawać sam na sam z Dzieckiem w zamkniętym pomieszczeniu bez nadzoru.
6. Pracownikowi nie wolno rejestrować wizerunku dzieci bez ich wiedzy i zgody, jak i zgody ich rodziców/opiekunów prawnych.
7. Pracownikowi nie wolno dopuszczać się Krzywdzenia Dzieci w żadnej formie. Niedozwolone jest stosowanie zarówno Przemocy fizycznej, Przemocy emocjonalnej lub Przemocy seksualnej, ani Zaniedbywanie potrzeb Dziecka.
8. Dozwolone jest użycie krzyku wobec Dziecka, gdy wymaga tego sytuacja związana z ostrzeżeniem Dziecka przed niebezpieczeństwem.
9. Pracownikowi nie wolno stosować wobec Dzieci żadnej formy dyskryminacji (np. ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania, pochodzenie etniczne, wyznanie, status społeczny lub majątkowy).
10. Pracownik powinien wysłuchać zdania Dziecka w sprawach go dotyczących i uwzględnić je w miarę możliwości organizacyjnych i prawnych.
11. Pracownikowi nie wolno częstować dzieci używkami (papierosy, e-papierosy, alkohol, narkotyki), także poza siedzibą Placówki.
12. Pracownikowi nie wolno angażować się w relacje seksualne lub romantyczne z Dziećmi, nawet gdy różnica wieku między Pracownikiem a Dzieckiem jest niewielka.
13. Pracownik powinien unikać faworyzowania Dzieci.
14. Pracownikowi nie wolno używać wulgarnego języka lub języka nacechowanego seksualnie w obecności Dzieci.

§ 5

Zasady bezpiecznych relacji rówieśniczych

1. Dzieci uczestniczące w zajęciach edukacyjnych organizowanych przez Placówkę zwracają się do rówieśników z życzliwością i szacunkiem.
2. Dzieci mają prawo do wyrażenia własnego zdania, nawet innego niż zdanie innych rówieśników, a także prawo do niewiedzy i potrzeby wsparcia w wykonywaniu zadań w każdym czasie.
3. Zakazane jest stosowanie przemocy przez Dzieci wobec innych Dzieci, w tym Przemocy fizycznej, Przemocy emocjonalnej, Przemocy seksualnej.
4. Zakazane jest rejestrowanie wizerunku innych Dzieci bez ich wiedzy i zgody, w szczególności w sytuacjach ośmieszających lub z innego powodu niekomfortowych.

Rozdział III – procedury interwencji

§ 6

Zasady ogólne

1. Krzywdzenie Dzieci może przybierać różne formy, a ich sprawcami mogą być zarówno osoby dorosłe będące członkami Personelu Placówki, członkowie rodziny Dziecka, jak i osoby trzecie.
2. Sprawcami krzywdzenia Dziecka mogą być także inne Dzieci, zarówno uczestniczące w zajęciach edukacyjnych w Placówce, jak też Dzieci, z którymi dane Dziecko ma kontakt poza siedzibą Placówki.
3. W przypadku zaobserwowania symptomów Krzywdzenia Dziecka każdy Pracownik Placówki ma obowiązek podjęcie działań opisanych w niniejszym rozdziale Standardów.
4. Placówka wyznacza Koordynatora ds. przeciwdziałania Krzywdzeniu Dzieci. Koordynatorem wyznaczonym przez Placówkę jest Agnieszka Wicińska..
5. W przypadku zagrożenia życia i zdrowia dziecka należy niezwłocznie zawiadomić odpowiednie służby, dzwoniąc pod numer 112 oraz powiadomić Koordynatora.
6. Każdy Pracownik powinien niezwłocznie reagować na każdy przypadek Krzywdzenia Dzieci, niezależnie od tego kto jest sprawcą Krzywdzenia. Reakcja powinna obejmować co najmniej poinformowanie Koordynatora o zaobserwowanym problemie oraz - w przypadku powzięcia wiadomości o sytuacji grożącej życiu i zdrowiu Dziecka bądź objętej prawnym obowiązkiem zgłaszania podejrzenia popełnienia przestępstwa - na poinformowaniu odpowiednich służb (Policja, prokuratura). W przypadku, gdy zdarzenie objęte jest prawnym obowiązkiem zgłaszania, o którym mowa w zdaniu poprzedzającym, Koordynator Placówki powinien być poinformowany o zdarzeniu równolegle z lub po zawiadomieniu służb (Policja, prokuratura).
7. W przypadku, gdy osobą krzywdzącą Dziecko jest Koordynator, wówczas zgłoszenia należy dokonać bezpośrednio do odpowiednich służb (Policja, prokuratura) oraz osób zarządzających Placówką (innych niż Koordynator).

§ 7

Krzywdzenie ze strony dorosłego

1. W przypadku podejrzenia, że Krzywdzenie dziecka ma formę czynu karalnego na szkodę Dziecka należy sporządzić pisemne zawiadomienie i przesłać je do odpowiedniej jednostki Policji lub prokuratury. W zawiadomieniu należy zwięźle opisać przebieg zdarzenia, w tym osoby uczestniczące. Gdy miejsce popełnienia czynu karalnego jest znane, zawiadomienie należy przesłać do jednostki właściwej dla miejsca popełnienia czynu, w przeciwnym wypadku zawiadomienie przesyła się do jednostki właściwej dla siedziby Placówki.
2. W przypadku ujawnienia przemocy domowej na szkodę Dziecka lub Zaniedbania potrzeb Dziecka przez rodziców/opiekunów prawnych należy poinformować szkołę Dziecka o potrzebie wszczęcia procedury Niebieskiej Karty.
3. W przypadku, gdy ze strony Pracownika doszło do naruszenia zasad bezpiecznych relacji Personelu z dziećmi opisanych w § 4, a naruszenie to jest mniejszej wagi (np. w postaci użycia w obecności Dziecka wulgaryzmów) Koordynator przeprowadza rozmowę dyscyplinującą z danym Pracownikiem.
4. W przypadku powtarzających się zachowań, o których mowa w ust. 3 po przeprowadzeniu rozmowy dyscyplinującej lub w przypadku, gdy naruszenia mają charakter poważniejszy należy niezwłocznie danego Pracownika odsunąć od pracy z Dziećmi i/lub rozwiązać umowę z danym Pracownikiem.
5. W przypadkach niejasnych lub wątpliwych Koordynator konsultuje sprawę z innymi osobami z Personelu, w tym, jeśli ma taką możliwość z psychologiem. W razie potrzeby Koordynator może rozmawiać z osobami zaangażowanymi, w tym Dzieckiem, osobą podejrzewaną i świadkami. W przypadku potwierdzenia nieprawidłowości należy zastosować odpowiednie działania wskazane w ust. 1-4.

§ 8

Krzywdzenie ze strony rówieśnika

W przypadku podejrzenia Krzywdzenia Dziecka przez inne Dziecko należy poinformować o tym jego rodziców Dziecka, oraz w przypadku, gdy Krzywdzenie Dziecka przez inne Dziecko stanowi czyn karalny należy powiadomić odpowiednie służby (Policja, prokuratura). W zawiadomieniu należy zwięźle opisać przebieg zdarzenia, w tym osoby uczestniczące. Gdy miejsce popełnienia czynu karalnego jest znane, zawiadomienie należy przesłać do jednostki właściwej dla miejsca popełnienia czynu, w przeciwnym wypadku zawiadomienie przesyła się do jednostki właściwej dla siedziby Placówki.

§ 9

Wsparcie po ujawnieniu Krzywdzenia

1. Po ujawnieniu Krzywdzenia Dziecka organizuje się spotkanie z jego niekrzywdzącymi rodzicami lub opiekunami, którym przekazuje się informację o zdarzeniu i o potrzebie zasięgnięcia specjalistycznego wsparcia.
2. Dziecku i/lub jego niekrzywdzącemu rodzicowi/opiekunowi przekazuje się listę lokalnych organizacji i instytucji, do których można się zgłosić o pomoc, wraz z danymi teleadresowymi [np. lokalne organizacje pozarządowe, lokalne ośrodki pomocy społecznej].

§ 10

Rejestr interwencji

1. Placówka prowadzi rejestr interwencji przeprowadzonych na podstawie niniejszych Standardów.
2. Rejestr interwencji prowadzi się w formie pisemnej lub elektronicznej, wypełniając dla każdego przypadku kartę interwencji. Jedną kartę interwencji wypełnia się dla jednego Dziecka. Wzór karty interwencji zawarty jest w Załączniku nr 3 do Standardów.
3. Rejestr interwencji prowadzony jest w sposób zgodny z zasadami ochrony danych osobowych tj. w szczególności z zachowaniem zasady minimalizacji danych, integralności i poufności danych oraz z użyciem środków technicznych i organizacyjnych, w tym odpowiednich zabezpieczeń zapewniających, aby przetwarzanie danych zawartych w rejestrze odbywało się zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) - RODO.

Rozdział IV – Zasady korzystania z Internetu

§ 11

Korzystanie z Internetu

1. W miejscu prowadzenia zajęć edukacyjnych przez Placówkę nie udostępnia się Dzieciom Internetu, zarówno w formie sieci bezprzewodowej, jak też urządzeń z wolnym dostępem do Internetu, będących w posiadaniu Placówki.
2. Placówka ani jej Pracownicy nie kontrolują sposobu korzystania z Internetu przez Dzieci w ich własnych urządzeniach.

Rozdział V – Szkolenie Personelu i monitoring Standardów

§ 12

Przygotowanie Personelu do stosowania Standardów

1. Do obowiązków Koordynatora należy przygotowanie Personelu do stosowania Standardów, polegające na:

- zapoznaniu Pracowników z treścią Standardów niezwłocznie po zawarciu umowy z danym Pracownikiem przez Placówkę lub bezpośrednio po wejściu w życie niniejszych Standardów lub wszelkich ich zmian,

- organizowaniu wstępnych oraz cyklicznych spotkań z Personelem, celem przypomnienia treści Standardów; Spotkania cykliczne organizuje się co najmniej raz na rok.

- Wszyscy Pracownicy są zobowiązani do zapoznania się i przestrzegania Standardów, co potwierdzają stosownym oświadczeniem. Wzór oświadczenie stanowi Załącznik nr 4 do Standardów.

- W przypadku dostrzeżenia nieprawidłowości w zakresie stosowania lub znajomości Standardów każdy Pracownik powinien zareagować poprzez zwrócenie uwagi osobie dokonującej naruszenia, a także poinformować Koordynatora.

§ 13

Monitorowanie Standardów

1. Koordynator cyklicznie, nie rzadziej niż raz na 2 lata dokonuje przeglądu treści Standardów pod kątem ich aktualności i zgodności z przepisami prawa, a także funkcjonalności w zakresie ochrony Dzieci i potrzeb organizacyjnych Placówki.
2. Przegląd Standardów może być poprzedzony rozmowami z Pracownikami lub przeprowadzeniem ankiety wśród Personelu badającej znajomości Standardów i ocenę ich funkcjonowania.
3. Przy dokonywaniu przeglądu Standardów Koordynator bierze pod uwagę również ewentualne zgłoszenia, o których mowa w § 12 ust. 3, a także rejestr interwencji przeprowadzonych do dnia przeglądu.
4. Przeprowadzenie przeglądu Standardów Koordynator potwierdza w formie notatki służbowej/protokołu, zawierającej ewentualne propozycje zmiany treści Standardów.

Rozdział VI – Sposób informowania o Standardach i postanowienia końcowe

§ 7

Publikacja Standardów

1. Niniejsze Standardy, jak i ich ewentualne aktualizacje będą opublikowane na stronie internetowej Placówki, dostępne do wglądu w siedzibie Placówki.
2. Niniejsze Standardy wchodzą w życie z dniem 14.08.2024

1/ Art. 240 Kodeksu karnego nakłada obowiązek powiadomienia prokuratora lub policji na każdego, kto ma wiarygodną wiadomość o karalnym przygotowaniu, usiłowaniu lub dokonaniu m.in. tych czynów: zabójstwo (art. 148 k.k.), spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu (art. 156 k.k.), zgwałcenia małoletniego poniżej 15 r. ż., zbiorowe, „kazirodcze” lub zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem (art. 197 § 3 lub § 4 k.k.), seksualne wykorzystanie niepoczytalności lub bezradności (art. 198 k.k.), seksualne wykorzystanie małoletniego poniżej lat 15 (art. 200 k.k.). Niedopełnienie tego obowiązku jest zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 3.

Załącznik nr 1 – wzór oświadczenia o krajach zamieszkania

Oświadczenie o krajach zamieszkania

.......................................
Miejscowość, data

Oświadczam, że w okresie ostatnich 20 lat [wybrać właściwą opcję]:

□ nie zamieszkiwałam/em w państwach innych niż Rzeczypospolita Polska i/lub państwo obywatelstwa 

□ zamieszkiwałam/em w następujących państwach, innych niż Rzeczypospolita Polska i/lub państwo obywatelstwa:

1. …………………………………………………………………….

2. …………………………………………………………………….

oraz jednocześnie przedkładam informację z rejestrów karnych tych państw uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi / informację z rejestrów karnych/ oświadczenie o niekaralności [niepotrzebne skreślić].

Jestem świadoma/y odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

……………………………………………………………………………
Imię i nazwisko

 Załącznik nr 2 – wzór oświadczenia o niekaralności składane w przypadku, gdy kraj trzeci nie prowadzi rejestru karnego lub nie wydaje z niego informacji

Oświadczenie o niekaralności składane w przypadku, gdy kraj trzeci nie prowadzi rejestru karnego lub nie wydaje z niego informacji

.......................................
Miejscowość, data

Ja, ................................................................................................................... (imię i nazwisko),

oświadczam, że w państwie ...................................................................... nie jest prowadzony rejestr karny/ nie wydaje się informacji z rejestru karnego [niepotrzebne skreślić]. 

Oświadczam, że nie byłam/em prawomocnie skazana/y w państwie/ach [wymienić] ....................……………………………………………………………………….. za czyny zabronione odpowiadające przestępstwom określonym w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii oraz nie wydano wobec mnie innego orzeczenia, w którym stwierdzono, iż dopuściłam/em się takich czynów zabronionych, oraz że nie nałożono na mnie obowiązku wynikającego z orzeczenia sądu, innego uprawnionego organu lub ustawy, stosowania się do zakazu zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności, związanych z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi.

Jestem świadoma/y odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

……………………………………………………………………………
Imię i nazwisko

Załącznik nr 3 – wzór karty interwencji

Karta interwencji

……………………………………………….

Data i podpis

Załącznik nr 4 – wzór oświadczenia o zapoznaniu się ze standardami ochrony małoletnich

Oświadczenie o zapoznaniu się ze Standardami ochrony małoletnich

......................................
Miejscowość, data

Oświadczam, że zapoznałam/em się z dokumentem „Standardy ochrony małoletnich obowiązujące w Centrum Edukacyjnym Edustrefa i zobowiązuję się do ich przestrzegania.

……………………………………………………………………………
Imię i nazwisko